Wielu z Nas nie wyobraża sobie Wigilii bez czerwonego barszczu przygotowanego z buraków, czy Wielkanocy bez smaku ostrej ćwikły.
Ja pamiętam jak babcia opowiadała mi, że w młodości jak nie było jeszcze kosmetyków używała soku z buraków żeby zrobić sobie „zdrowe” rumieńce na twarzy .
A tak zupełnie poważnie to korzeń buraka to prawdziwa lecznicza bomba!
Początkowo uprawiono go tylko dla właściwości leczniczych, dopiero z czasem odkryto również liczne walory smakowe buraka. Stosowany był głównie w leczeniu gorączki, zaparć, ran i różnych problemów skórnych.
ODMIANY BURAKA:
Istnieje kilka odmian buraka. Głównie dzielimy je na liściowe, czyli botwinę i korzeniowe. Buraki korzeniowe dzielą się natomiast na: cukrowe (z których pozyskujemy cukier), pastewne (z których wytwarzamy paszę dla zwierząt) i ćwikłowe (uprawiane głównie do celów spożywczych, jak również są używane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym).
CO KRYJĄ W SOBIE BURAKI:
Swoją leczniczą siłę buraki zawdzięczają między innymi antocyjanom – substancjom, które występują również w czerwonym winie. Są one bardzo silnymi przeciwutleniaczami, zwalczają wolne rodniki, odpowiedzialne za uszkodzenia DNA i rozwój raka.
Kolejnym cennym składnikiem jest betaina – pochodna aminokwasu glicynu, która tak samo jak kwas foliowy obniża w organizmie poziom homocysteiny – aminokwasu, którego wysoki poziom zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy.
Na koniec warto wspomnieć o betaninie – barwnik/substancja, dzięki której buraki zawdzięczają swoją charakterystyczną barwę. Dodatkowo betanina ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe – badania dowodzą, że ekstrakt z buraków działa chemoprewencyjnie na komórki raka piersi i prostaty.
Ponadto buraki w swoim składzie mają również dużo wapnia, magnezu, sodu, potasu, kwasu foliowego oraz błonnika. Wspomagają wytwarzanie czerwonych krwinek, korzystnie wpływają na ciśnienie krwi, pracę serca i układu nerwowego.
Zaletą buraków jest również działanie oczyszczające i odkwaszające, wspomagają pracę wątroby, jelit i nerek.
JAK JE JEŚĆ:
Składniki mineralne zawarte w burakach rozpuszczają się w wodzie. Najlepiej zatem spożywać je świeże np. jako soki. Jeśli już gotujemy buraki, należy to czynić w całości, wraz ze skórką, to samo dotyczy pieczenia. Dzięki temu buraki nie stracą swoich cennych wartości.
Na koniec zapraszam na kilka przepisów z wykorzystaniem tego cudownego warzywa:
1. Lekka sałatka z liści botwiny:
Składniki na sałatkę:
- 50 g rukoli
- 50 g liści botwiny
- 2 małe buraki
- 1 łyżka kaparów
- 1 puszka tuńczyka w sosie własnym
- 3 łyżki kukurydzy z puszki
- 2 jajka
- sól
- pieprz
Składniki na sos musztardowy:
- 1 łyżka musztardy francuskiej
- 1 łyżka musztardy rosyjskiej
- 1 łyżka soku z cytryny
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- opcjonalnie 1 łyżka płynnego miodu
- sól
- pieprz
Przygotowanie sosu musztardowego:
W misce łączymy wszystkie składniki na sos, mieszamy i odstawiamy na kilka minut żeby smaki się połączyły.
Przygotowanie sałatki:
Liście botwiny myjemy i rwiemy na mniejsze kawałki. Łodyżki botwiny drobno siekamy. Buraczki owijamy w folię i pieczemy w piekarniku nagrzanym do temperatury 200 stopni przez ok. 45-60 minut. Rukolę i botwinę przekładamy do miski, skrapiamy sosem, mieszamy i przekładamy na talerze. Upieczone buraki obieramy i kroimy w plasterki, układamy je na botwinie. Jajka gotujemy na twardo, obieramy i kroimy w ćwiartki, dodajemy do sałatki. Tak samo jak odsączonego tuńczyka , kukurydzę i kapary. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem i polewamy sosem.
2. Oczyszczający sok buraczano jabłkowy
Składniki:
- 1 kg buraków
- 1 kg jabłek
- ewentualnie sok z cytryny do smaku
Przygotowanie:
Buraki i jabłka myjemy. Buraki obieramy ze skórki (jabłka niekoniecznie) i przepuszczamy przez sokowirówkę. Jeśli sok jest za słodki można dodać do niego soku z cytryny.
Smacznego!
3. Buraczane mini torciki
Składniki:
- ok. 15 buraków podobnej wielkości
- 300 g serka kremowego np. Philadelphia
- ½ cebuli
- 3 łyżki koperku posiekanego
- 2 łyżki listków tymianku
- 2 ogórki konserwowe
- sól
- pieprz
Składniki na sos:
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 łyżka soku z pomarańczy
- 1 łyżeczka octu jabłkowego
- 1 łyżeczka płynnego miodu
- sól
- pieprz
Przygotowanie buraków:
Buraki myjemy, obcinany końcówki i owijamy każdego oddzielnie w folię aluminiową. Owinięte buraki wstawiamy do piekarnika nagrzanego do temperatury 200 stopni na ok. 45-60 minut (czas pieczenia zależy od wielkości buraków).
Po upieczeniu odstawiamy do ostygnięcia i obieramy ze skóry.
Przygotowanie nadzienia:
Cebulę i koperek drobno siekamy. Ogórki ścieramy na tarce o drobnych oczkach. W miseczce mieszamy serek, cebulę, zioła i starte ogórki. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.
Buraki kroimy w równe plasterki (ok. 5 mm grubości). W każdym plasterku wycinamy równe koła. Ja robię to łyżką do lodów ale można użyć np. foremki lub ringu/pierścieni.
Moje buraczane mini torciki składają się z 4 plasterków buraków. Jeśli chcecie, możecie przygotować większe. Plasterki smarujemy ziołowym serkiem i przykrywamy kolejnym plastrem buraka.
Przygotowanie sosu:
Wszystkie składniki na sos dokładnie mieszamy aż uzyskamy jednolitą konsystencję.
Buraczane mini torciki dekorujemy ziołami i skrapiamy przygotowanym sosem.
Przechowujemy w lodówce.