Zazwyczaj to początek roku skłania nas do przemyśleń i składania postanowień w kwestii opracowanie i wprowadzenia zmian w naszym życiu, które są miernikiem zadowolenia i osobistego sukcesu. Najczęstszymi są: zrzucenie kilku kilogramów, racjonalne odżywianie i ogólna poprawa formy oraz zmniejszenie wydatków, które są duże także w sferze kulinarnej. Tymczasem warto takie postanowienia robić o każdej porze, nie tylko na nowy rok, i tak je połączyć, by jednocześnie zmienić styl życia na zdrowy i zaoszczędzić.
Zdrowy styl życia to zdrowe ciało, ale i umysł, ponieważ pozwala nam cieszyć się z większej ilości aspektów życia i w pełniejszy sposób ich doświadczać. Dlatego we wprowadzaniu zmian żywieniowych, jak również innych radykalnych postanowień, tak ważne jest pozytywne myślenie, radzenie sobie ze stresem i pozytywne relacje międzyludzkie. Te elementy wraz z aktywnością fizyczną i wypoczynkiem pozwolą nam na komfort fizyczny i psychiczny oraz życie w zgodzie z samym sobą.
Żywienie jest podstawowym elementem naszego zdrowia. Prawidłowe żywienie to takie, które dostarcza nam odpowiedniej dawki energii i składników odżywczych. Racjonalne żywienie polega na systematycznym dostarczaniu organizmowi niezbędnych witamin i minerałów w ilościach i proporcjach odpowiadającym jego potrzebom, tak, by nie dopuścić do niedoboru, ale i nadmiaru tych składników odżywczych. Musimy więc dostosować nasz jadłospis do wieku, płci, rodzaju wykonywanej pracy, a także stanów fizjologicznych, takich jak ciąża czy laktacja. Także do własnych upodobań kulinarnych, bo nie chodzi o to, żeby się zmuszać, a żeby odczuwać satysfakcję z jedzenia. Ale zdrowe odżywianie nie oznacza wydawania większości zasobów portfela!
Możemy wyróżnić 3 podstawowe zasady racjonalnego żywienia:
- urozmaicenie posiłków z jednoczesnym właściwym doborem produktów
- zapobieganie otyłości i nadwadze poprzez równoważenie bilansu energetycznego
- regularne oraz odpowiednio częste jedzenie
Do tego zawsze należy dołożyć aktywność fizyczną – codzienna dawka ruchu to coś, czego nasz organizm bardzo potrzebuje!
Jak w sposób rozsądny zaoszczędzić na jedzeniu?
Zakupy spożywcze stanowią bardzo dużą część naszych miesięcznych wydatków. Jedzenie jest drogie - nie ukrywajmy, ale możemy odżywiać się zdrowo i nie wydawać na to fortuny. Możemy zastosować kilka zasad, których trzymanie się pozwoli nam mądrze gospodarować pieniędzmi i zatrzymać więcej w portfelu.
- Planowanie zakupów i nie uleganie promocjom – idąc do sklepu zawsze kierujmy się spisaną wcześniej listą i zachęcajmy się kuszącymi promocjami na produkty spoza niej, w których sklepy się prześcigają. Niestety - marketingowcy, głównie z największych sieci handlowych, są uczeni oraz sami wymyślają coraz to nowe chwyty na przyciągnięcie uwagi klienta. Wiem, bo przerabiałam marketing podczas studiów i szczerze mówiąc dopiero wtedy sama zorientowałam się, że rzeczywiście to ma miejsce w sklepach. A ja daję się ponieść wizji "oszczędności" i szałowi zakupów w supermarkecie, gdzie towary ułożone są w taki sposób, aby klient przemierzył jak największą odległość od wejścia chociażby do pieczywa i przy tym zgarnął z półek jak najwięcej. Z tego samego powodu sklepy co jakiś czas zmieniają miejsca położenia grup towarów - klient szukając tego, czego potrzebuje po drodze kupi jeszcze kilka produktów.
- Nie róbmy dużych zapasów i zachowujmy porządek – mąka, kasza, ryż czy makaron mogą stać w szafce nawet kilka tygodni, bo zawsze możemy potrzebować mieć je pod ręką. Przyznaję, że zawsze mam tych produktów duży zapas, bo mąki mam całe worki - prosto z młyna, a pozostałe produkty, choć kupię więcej bardzo szybko zużywam, bo nie samym ziemniakiem żyje człowiek, lubimy też kaszę, makarony... Ale produkty o krótkim terminie do spożycia, takie jak mięso, jogurty, sery czy mleko kupujmy w takiej ilości, jaką jesteśmy w stanie spożyć, ponieważ później wyrzucamy te, które utraciły datę ważności, tym samym wyrzucając pieniądze. U mnie to było kiedyś na porządku dziennym, teraz do tego nie dopuszczam! W lodówce i na półkach staram się ustawiać produkty tak, aby na brzegu były te o dłuższym terminie. Dzięki temu, że jest ich niedużo i że mam je poukładane, w pierwszej kolejności zużywam te, których termin jest bliższy ku końcowi. A te które mogę - zamrażam, bo przedłuża to termin do spożycia.
- Wybierajmy większe opakowania – niektóre produkty, jak kasza czy ryż często są tańsze w opakowaniu za kilogram niż w pięciu 100-gramowych torebkach w pudełku. Nawet jeśli pominiemy fakt, że kasza czy ryż gotowane w torebkach są po prostu mniej smaczne, warto zawsze sprawdzić co nam się bardziej opłaca. Nie w każdym przypadku więcej znaczy taniej, ale w wielu przypadkach właśnie tak będzie, przekonajcie się.
- Przeliczajmy cenę produktu na cenę za kilogram – jak w poprzednim punkcie, wiele razy przekonamy się, że ten sam produkt korzystniej jest kupić w innym opakowaniu. Korzystniej nie tylko dla portfela, ale także walorów smakowych (jak wspomniane gotowanie w torebkach).
- Na zakupy nie chodzimy głodni – człowiek, który odczuwa głód kupuje zazwyczaj więcej, sięga także po rzeczy niezdrowe, a do szybkiego przekąszenia. Bardzo często taką przekąską są zafoliowane rogaliki czy batonik - produkty o bardzo niekorzystnej cenie, bo za 1 batonik zapłacimy około 2 złote, przy czym w tej cenie kupimy kilka jabłek.
- Do sklepu bez dzieci – o ile to możliwe zostawmy dzieci w domu, ponieważ są one najbardziej podatne na wpływ reklam i często namawiają nas do zakupu produktu niezdrowego, a w ładnym opakowaniu. A producenci słodyczy, chipsów, napojów czy gum do żucia prześcigają się w wymyślaniu oryginalnych i kolorowych opakowań oraz wydają duże pieniądze na reklamy. Te pieniądze wliczone są potem w cenę produktu, przez co ten sam sok w opakowaniu z Barbie czy Myszką Miki będzie droższy niż w opakowaniu zwykłym. A dzieci chętniej sięgną po te reklamowane produkty.
- Regularne „czyszczenie lodówki” – z zalegających w jej wnętrzu resztek warzyw, owoców i produktów mlecznych możemy skomponować pyszne potrawy w wersji słodkiej i wytrawnej, przy jednoczesnej satysfakcji z powodzenia tego przedsięwzięcia :-) sama często wymyślam produkty z tego co znajdę, bo do sklepu mam daleko, a jeść przecież coś trzeba :)
- Róbmy przetwory – latem, korzystając z bogatego dostępu do warzyw i owoców (dobrze jeśli mamy z własnego ogródka) warto zamknąć je w słoikach. Dżemy, ogórki czy pikle są bardzo drogie, a przygotowanie ich w warunkach domowych nie tylko pozwoli nam zaoszczędzić, ale także da satysfakcję z dobrze wykonanej pracy. Osobiście robię dużo przetworów, bo po pierwsze oszczędzam, po drugie owoce i warzywa mam z własnych zbiorów i nie używam cukrów żelujących, więc jest to zdrowsza wersja, a po trzecie nakład pracy w lecie pozwala mi na szybsze przygotowanie posiłków po sezonie, ponieważ mam gotową sałatkę do obiadu czy frużelinę do naleśników.
- Zamrażajmy nadwyżki jedzenia – do zamrożenia nadają się zarówno produkty gotowe, jak bigos czy pierogi, ale i warzywa oraz owoce, które w sezonie są znacznie tańsze. Ja zamrażarkę mam większą niż lodówkę :-) tak wyszło, ale jestem z tego powodu bardzo zadowolona! Duża zamrażarka pozwala mi na zachowanie na dłużej owoców i warzyw z własnych zbiorów, zdrowego mięsa i wędlin, gdy mam ich nadmiar, ponieważ staram się, aby do posiłków dla dziecka dodawać mięso wyłącznie ekologiczne (a takie dostaję i specjalnie dla Córeczki zamrażam małe porcje).
- Korzystajmy z sezonowych, polskich produktów – po sezonie ich cena drastycznie wzrasta, dlatego najlepszym dla portfela rozwiązaniem jest przygotowywanie posiłków z tych owoców i warzyw, na które aktualnie jest pora i maksymalnie wykorzystać czas ich zbiorów.
- Słodycze STOP – ograniczenie słodyczy to ulga dla portfela. Zamiast 2 czekolad lepiej kupić 2 jabłka: zdrowiej i taniej. A jeśli już jeść słodkie to najlepiej, żeby były to własne wypieki i o zmniejszonej ilości cukru. Wiele przepisów podaje ilości cukru zatrważająco duże! W efekcie wyjdzie nam nie smaczne ciasto, a ulepek! Ja do ciast dodaję często aż połowę mniej cukru niż podaje przepis i to uważam czasem jest jeszcze za dużo... A cukier to też koszt, w dodatku niezdrowy, szczególnie w nadmiarze.
- Nie przejadajmy się – nie służy to ani zdrowiu, ani budżetowi.
- Prostota jedzenia – wiele przepisów, mających dużą popularność jest skomplikowanych i wymagających użycia mnogiej liczby składników, często z droższej półki. Wybierając prostsze dania zaoszczędzimy i czas i pieniądze. Oczywiście możemy sobie też czasem pozwolić na bardziej wykwintne danie, jednak planując zakup składników zastanówmy się jaką ilość możemy kupić, a jaka jest nam potrzebna do przygotowania potrawy. Bo jeśli na przykład potrzebujemy łyżkę suszonych pomidorów w oleju to musimy ich kupić cały słoiczek. Dlatego od razu pomyślmy co zrobić z pozostałymi pomidorami w słoiku, ale także olejem z nich, bo ten olej też możemy spożytkować.
- STOP dla żywności przetworzonej – chipsy, krakersy, ciastka, wysoko słodzone napoje gazowane, sosy w proszku i dania błyskawiczne zawierają szkodliwe dla zdrowia składniki i sporo kosztują. Zaoszczędzone na ich wyeliminowaniu pieniądze lepiej przeznaczyć na warzywa i owoce lub orzechy. Potrawy przygotowywane od podstaw samodzielnie są nie tylko zdrowsze, ale i tańsze!
Każdy z nas powinien sobie przeanalizować nawyki żywieniowe oraz wydatki na jedzenie i wyciągnąć z tej analizy szczegółowe wnioski. Zapewniam, że będą one z korzyścią dla naszego zdrowia oraz portfela. Ja taką analizę przeprowadziłam jakiś czas temu i od tamtej pory wydatki na jedzenie w mojej 3-osobowej rodzinie zmalały średnio o 15 %. Jest to uważam bardzo dużo jak na tak krótki okres czasu, a staram się, aby dojść do jeszcze większego wyniku, nie rezygnując przy tym ze smacznych aspektów naszego życia :-)
