Jaja pochodzą się od ptaków. W kulinarni najczęściej używane to kurze, ale smaczne są także jaja strusie, przepiórcze, gęsie czy kacze. O tym czy są zdrowe zdania są podzielone, ze względu na dużą zawartość cholesterolu i tłuszczów. Ale mają też zalety np. są cennym źródłem zdrowego białka, zawierają witaminy A, E, D, K, B2, B12 oraz minerały takie jak wapno, fosfor, potas, selen i wiele innych. Ogólnie jaja są niskokaloryczne i białko w nich zawarte jest bardzo zdrowe, pomaga unormować poziom cukru we krwi. Dla odchudzających się może stanowić nie jeden posiłek. Białka to także budulce masy mięśniowe, w odpowiednich ilościach spożywane mogą pomóc w przyroście masy mięśniowej. Oczywiście potrzebne są także odpowiednie treningi ciała.
W kuchni jaja używane są niemal do wszystkiego. Można przygotować je na różne sposoby. Mogą być daniem indywidualnym np. znane nam jajko w koszulce, sadzone, na miękko, na twardo. Najbardziej popularna przygotowywana na śniadanie jest jajecznica na maśle. Zaraz po niej omlety, te na słodko jak i wytrawnie. Jaja stanowią bardzo ważny dodatek dań. W okresie świątecznym są jednym z głównych dań pod postacią jaj faszerowanych lub udekorowanych majonezem.
Bez nich nie wyjdą nam kotlety, ani naleśniki, co najważniejsze są nierozłącznym składnikiem wielu ciast, tortów, babeczek, kremów, past i sałatek.
Jaja kurze mogą być małe, średnie, duże i bardzo duże określane S,M, L i XL w zależności od wagi. Na sklepowych pułkach można spotkać kilka klas A, B i C.
Mogą być jaja ekologiczne, z wolnego wybiegu, z chodu ściółkowego lub chowu klatkowego. Najlepsze są jaja wiejskie, duże i zdrowe. Kurki podwórkowe nie jedzą "wspomagaczy", dzięki czemu jaja są naturalne i najlepsze.
KILKA PROPOZYCJI WYKORZYSTANIEM JAJ:
ZAPIEKANE JAJECZNE GNIAZDKA Z SALAMI, SEREM I ZIOŁAMI
Jeśli nie macie pomysłu na śniadanie, obiad lub być może chcecie zachwycić gości, ale nie wysilając się przy tym, to proponuję przygotować właśnie takie jajeczne gniazdka zapiekane w piekarniku a'la jajko sadzone, tyle że wzbogacone i chrupiące ( co jednak różni się w smaku ). Takie jajka są bardzo eleganckie. a posypane świeżym szczypiorkiem lub ziołami zachwycają, aż szkoda ich jeść.
Składniki:
jaja 2 szt.
salami 4-5 plasterków
natka pietruszki 2 łyżki
zioła prowansalskie 1 łyżeczka
sól, pieprz po 1 szczypcie
ser żółty 3 łyżki (starty na tarce o drobnych oczkach)
Metoda:
Żółtka oddzielić od białek (każde żółtko w osobnej szklaneczce). Do białek dodać sól, pieprz i zioła prowansalskie. Ubić na sztywną pianę. Salami pokroić w kostkę a natkę pietruszki posiekać. Dodać do białek razem z serem i wymieszać szpatułką. Blachę wyłożyć pergaminem. Nałożyć dwa placki z białek, tworząc gniazdka z lekkim wgłębieniem na środku.Piekarnik rozgrzać do 180 stopni i wstawić blachę z jajkami na 5 min., aż się lekko zarumienią. Po tym czasie wyciągamy i na środek gniazdek wlewamy żółtka. Ponownie wstawiamy do piekarnika na kilka minut, w zależności jak, kto lubi, bardziej czy mniej ścięte żółtka.
JAJKA FASZEROWANE PASZTETOWĄ I PIECZARKAMI
Pomysłów na jajka faszerowane jest wiele. Zwykłe jaja ugotowane na twardo i wysmarowane majonezem także smakują bardzo dobrze.
Mi pomysł na taki farsz podsunęła babcia. Z racji tego, że bardzo lubimy i jajka i pasztetową połączyłam to w jedno. Jest idealna propozycja na wielkanocny stół, ale także na różne imprezy jako przystawka. Farsz jest tak delikatny, że aż niemal aksamitny pomijając kawałki pieczarek i cebulki.
Składniki:
jaja ugotowane na twardo 10 szt.
pasztetowa drobiowa 150 gram
pieczarki 250 gram
cebula 1 szt.
pieprz do smaku
sól 1 szczypta
majonez do dekoracji
oliwa z oliwek do smażenia 2 łyżki
Metoda:
Pieczarki i cebulę obieramy. Pieczarki ścieramy na tarce o drobnych oczkach, a cebulę drobno siekamy.
Na rozgrzaną patelnię wlewamy oliwę. Wrzucamy cebulę ( lekko osolić ) i czekamy, aż lekko się zarumieni.
Do cebuli dodajemy pieczarki i smażymy na małym ogniu ok. 10 min., aż woda z pieczarek odparuje.
Jaja kroimy wzdłuż na pół i wyciągamy żółtka.
Żółtka rozdrabniamy widelcem, dodajemy pasztetową i mieszamy.
Na koniec dodajemy do farszu pieczarki, doprawiamy pieprzem i mieszamy. Do jaj nakładamy łyżeczkę farszu. Dekorujemy majonezem. Wstawiamy do lodówki.
PAPRYKOWY OMLET
Szybki, pyszny omlet z wyczuwalną papryką podsmażoną na masełku. Jest to idealny posiłek na rozpoczęcie dnia. Nasyci i doda energii na cały dzień.
Składniki:
jaja 2 szt.
szynka konserwowa 2 plastry
papryka czerwona 1/2 szt.
papryka słodka mielona 1 łyżeczka
sól 1 szczypta
cebula posiekana 2 łyżki
masło 1 łyżka
dymka szczypiorku do posypania
mąka 2 łyżki
Metoda:
Białka oddzielić od żółtek. Białka ubić na sztywną pianę z dodatkiem soli. Dodać żółtka, paprykę słodką mieloną i mąkę, zmiksować.
Paprykę obrać i drobniutko posiekać. Szynkę pokroić w cieniutkie słupeczki. Na małej patelni rozgrzać masło. Wrzucić paprykę, cebulę i szynkę. Chwilę podsmażyć aż zacznie skwierczeć. Wlać jajka i szybkim, energicznym ruchem wymieszać z papryką, szynką i cebulą. Pozostawić do ścięcia się jajek. Następnie przewrócić delikatnie ( najlepiej za pomocą 2 szpatułek/ łopatek ) na druga stronę i chwilkę smażyć. Gotowy omlet posypać szczypiorkiem.
JAJECZNICA Z KURCZAKIEM I PIECZARKAMI
Czasami lubię zrobić jajecznica z różnymi dodatkami dla urozmaicenia smaku. Smaczne i szybkie śniadanie, które dodaje nam energii na cały dzień.
Składniki:
jajka - 6 szt.
filet z kurczaka - 1 szt.
masło - 1 łyżeczka
pieczarki - 2 szt.
cebula - 1 mała szt.
szczypiorek - 2 łyżki
sól i pieprz - do smaku
przyprawa do kurczaka - 1 łyżka
Metoda:
Jajka rozbełtać. Dodać sól, pieprz. Pieczarki i cebulę obrać. Pieczarki zetrzeć na tarce. Cebulę drobno posiekać. Umieścić z masłem w garnuszku. Podsmażyć. Fileta umyć, pokroić w kostkę i przyprawić przyprawą do kurczaka. Podsmażyć na patelni na złoty kolor z dodatkiem oliwy. Dodać jajka oraz pieczarki i cebulę. Mieszać aż jajka się zetną. Przełożyć na talerzyk. Posypać szczypiorkiem.
KROKIETY Z JAJKIEM, MIĘSEM I PIECZARKAMI
Smaczne połączenie mięsa karkówki wieprzowej z pieczarkami i jajkiem. Takie krokiety kojarzą mi się z chłodnymi dniami, jesienią, zimą i świętami. Idealny dodatek stanowi barszcz czerwony, który uzupełnia danie. Śmiało mogę napisać, że krokiety smakują jak z najlepszej restauracji. Farsz jest po prostu obłędny.
Składniki:
Naleśniki:
mleko 400 ml.
woda 200 ml.
jaja 4 szt.
sól 1 szczypta
olej 1 łyżka
mąka 200 gram
Farsz:
karkówka 400 gram
jaja ugotowane na twardo 3 szt.
cebula 2 szt.
masło 1 łyżka
olej 3 łyżki
pieczarki 3 duże szt.
sól 1 łyżeczka
pieprz 1/2 łyżeczki
papryka słodka mielona 1 łyżka
przyprawa do mięs 1 łyżeczka
Panierka:
bułka tarta ok.1 szkl.
jaja 2 szt.
olej do smażenia
Metoda:
NALEŚNIKI: Wszystkie składniki miksujemy do uzyskania jednolitej masy. Smażymy na patelni wysmarowanej pędzelkiem olejem.
FARSZ: Mięso umyć, osuszyć, pieczarki obrać i zmielić w maszynce do mielenia mięsa. Mięso doprawić przyprawami tj. sól, pieprz, przyprawa do mięs, papryka. Wymieszać.
Farsz podsmażyć na patelni. Przełożyć do miseczki i dodać posiekane jaja. Cebulę obrać, pokroić w kostkę i podsmażyć na maśle z olejem na rumiany kolor. Dodać do farszu i zmielić całość dokładnie ręcznym blenderem.
Po 2 łyżki farszu nakładać na naleśniki. Brzegi tj. prawy i lewy bok ułożyć do środka a potem zwinąć roladki.
Jajko rozbełtać. Krokiety najpierw zanurzyć w jajku a potem obtoczyć w bułce i smażyć na patelni z rozgrzanym olejem na złocisty kolor z każdej strony.
KARPATKA Z DOMOWYM KREMEM
Delikatna i rozpływająca się w ustach karpatka. Ciasto idealne ale krem jeszcze lepszy, puszysty i pyszny ! Karpatka szybko znika. Czasami robiłam nawet dwie.
Zaletą ciasto jest szybkie przygotowanie. Jednak w lodówce musi swoje odstać, co najmniej jedną noc, ale warto czekać, by potem rozkoszować się kostką takiej karpatki, która dobrze się kroi a krem się nie rozpływa. Polecam ją na różne okoliczności czy spotkania, na pewno zniknie migiem.
Składniki:
Ciasto:
woda 1 szkl.
masło 100 gram
jaja 4-5 szt.
mąka 1 szkl.
Krem:
mleko 3 szkl.
cukier 4 łyżki
esencja z wanilii 1 łyżeczka
jajko 1 szt.
żółtka 4 szt.
mąka ziemniaczana 2 czubate łyżki
mąka pszenna 3 łyżki
masło 250 gram
Dodatkowo:
cukier puder do oprószenia
Metoda:
Ciasto:
Zagotować margarynę z wodą. Dodać stopniowo mąkę cały czas mieszając trzepaczką a najlepiej mikserem, aż utrze się ciasto. Odstawić do ostygnięcia.
Po dokładnym wystudzeniu do masy dodać żółtka. Białka ubić na sztywną pianę i także dodać do ciasta. Zmiksować. Nałożyć na dużą blachę wyłożoną pergaminem i wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na ok. 20-30 min. (w zależności od piekarnika ).
Ciasto powinno być złociste. Gotowe ciasto przekroić, aby powstały dwa blaty.
Krem:
Zagotować 2 szklanki mleka z cukrem i esencją waniliową. Pozostałe mleko zmiksować z jajkiem, żółtkami i mąkami. Dodać do gotującego się mleka. Mieszać do zgęstnienia a najlepiej miksować mikserem. Odstawić do ostygnięcia.
Masło utrzeć w dużej misce na puszysto. Dodawać stopniowo ostygnięty budyń, cały czas miksując. Wyłożyć na ostygnięte ciasto karpatkowe, które przykrywamy drugim ciastem karpatki. Wierzch posypać cukrem pudrem.
