Warzywa to bardzo ważne składniki naszej diety. Powinniśmy jeść je jak najwięcej, ze względu na ich wartości odżywcze. Zawierają najwięcej witamin i minerałów. Mają bardzo mało kalorii. Zalecane osobom z nadwagą, odchudzającym się lub osobom, które prowadzą zdrowy tryb życia, ale powinien jeść je każdy.
Najwięcej witamin zachowają jeśli spożyjemy je w stanie surowym. Można jednak przygotować je na parze, duszone lub gotowane, wtedy jednak stracą nieco na wartości, ale ważne, aby były w naszej diecie. Warzywa można jeść w całości: tj. owoce, liście np. botwina, łodygi np. seler naciowy czy korzenie np. korzeń pietruszki. Powinny zająć większą część naszego talerza. Warzywa mogą stanowić dodatek do każdego posiłku lub być indywidualnym daniem.
W warzywach można znaleźć np. witaminę C, K, b- karoten, foliany, wapń, żelazo czy potas. Największa ilość znajduje się od razu pod skórką, obrane warzywo ma nieco mniej witamin.
Najlepsze są te, które uprawiamy sami w ogródkach i działkach bez sztucznych nawozów, jedynie naturalnych. Sadzenie następuje zazwyczaj w okresie kwiecień-maj. Jednak są i takie warzywa, które sadzi się wcześniej lub później w zależności od sezonu. Najwięcej plonów zbiera się w lato i wczesną jesienią. Jeśli chodzi o sadzenie to i tutaj są pewne zasady.
Od mamy dowiedziałam się, że nie każde warzywa lubią swoje towarzystwo. Są pewne reguły, które sprawdzają się sadząc warzywa np. rzodkiewka lubi towarzystwo ogórków, cebuli i sałaty, pomidor urośnie chętnie duży i czerwony koło selera czy pietruszki.
Warto poczytać o tych zasadach, a z doświadczenia wiem, że się sprawdzają, bo co roku na działce z rodzicami zbieramy duże plony.
Ze względu na różny wygląd i smak warzywa zostały podzielone na kategorie:
- warzywa kapustne: kapusta, brokuł, kalafior, seler tj. wszystkie warzywa, które przybierają kształ kulisty, mają różyczki, są zbite.
- warzywa cebulowe: cebula, czosnek, szczypior tj. warzywa kuliste, wytwarzające pędy pod ziemią oraz ponad ziemię
- warzywa liściowe: buraki, seler naciowy, szpinak, sałaty, roszponka tj. warzywa, których liście są jadalne
- warzywa korzeniowe: korzeń pietruszki, seler, chrzan, marchew, buraki tj. warzywa, które rosną w ziemi i korzenie są jadalne
- warzywa strączkowe: fasola, bób, groch tj. owoce są w kształcie zwisającego strąku, wypełnione nasionami w kształcie małych kulek, małych nerek
- warzywa dyniowate: dynia, melon, ogórek, arbuz tj. warzywa osiągające podłużne kształty, okrągłe kształty wypełnione jadalnym miąższem
- warzywa przyprawowe: koperek, cząber, majeranek: aromatyczne nasionka, które są wykorzystywane w kuchni jako dodatki smakowe np. do mięs, zup, sosów, marynat
Co prawda warzywa są tematem obszernym, ale mam dla Was ulubione, moje smaczne propozycje, składające się z dań z wykorzystaniem warzyw:
KROKIETY ZE SZPINAKIEM I MOZZARELLĄ
Krokiety to naleśniki zawinięte z pysznym farszem. Jaki farsz to już zależy od nas jaki lubimy. Najbardziej tradycyjne to te z kapustą i grzybami :)
W mojej kuchni często używam szpinak do przeróżnych dań. Tym razem szpinak połączyłam z aromatycznym czosnkiem i ciągnącą się mozzarellą. Zawinięty farsz w naleśniku, który jest panierowany smakuje wybornie.
Składniki:
Naleśniki:
mąka 200 gram
mleko 600 ml.
jaja 4 szt.
olej 1 łyżka
szczypta soli
Farsz:
szpinak mrożony 600 gram
mozzarella 2 kulki
czosnek 3 ząbki
masło 2 łyżki
sól do smaku
pieprz do smaku
Dodatkowo:
bułka tarta do panierowania
olej do smażenia
jaja 2 szt.
Metoda:
Naleśniki: Wszystkie składniki umieścić w misce i zmiksować. Odstawić na 30 min. Po tym czasie usmażyć cienkie naleśniki (ciasto jest delikatne, dlatego naleśniki muszą dobrze przysmażyć się, aby nie rwały się).
Szpinak odmrozić a następnie dokładnie odsączyć z wody. Na patelni rozgrzać masło, wrzucić przeciśnięty przez praskę czosnek, lekko podsmażyć. Dodać szpinak. Smażyć aż woda dokładnie odparuje (ok. 5 min). Doprawić solą i pieprzem. Mozzarellę drobno posiekać.
Na ostygnięte naleśniki na rogu nałożyć farsz. Na to układamy 1-2 łyżki mozzarelli. Zwijamy najpierw boki do środka a następnie zwijamy całą roladkę-krokieta.
Jaja rozbełtać. Krokiety najpierw zanurzyć w jajku a potem w bułce tartej.
Układać na rozgrzanym oleju i smażyć na złocisty kolor z każdej strony. Następnie przełożyć na ręcznik papierowy.
LECZO Z PATELNI W ZDROWSZEJ WERSJI
Leczo to jedno z dań, które najbardziej kojarzy mi się z jesienią i moją kochaną babcią, która zawsze w chłodne dni robiła w dużym garze leczo, z dużą ilością papryki i cukinii. Jako małe dziecko nie lubiłam papryki, ale potem z czasem ją polubiłam. Często teraz do dań dodaję mnóstwo papryki.
Jest kilka odmian lecza np. tradycyjne albo węgierskie. Ja dodałam do tych odmian od siebie leczo fit. W normalnym leczo powinna być kiełbasa i boczek. Ja użyłam chudego kurczaka.
Składniki:
papryka czerwona 1 szt.
papryka żółta 1 szt.
papryka zielona 1 szt.
czosnek 2 ząbki
por ok. 8 cm.
pieczarki 4 duże szt.
cukinia 400 gram
filety z kurczaka 3 szt.
papryka ostra mielona 1 łyżeczka
sól, pieprz do smaku
bulion warzywny 300 ml.
przecier pomidorowy 1 łyżka
pomidory w puszce 1 puszka
cukier brązowy 1 szczypta
lubczyk świeży 3-4 listki
natka pietruszki 3 łyżki (posiekana)
olej z pestek winogron 1.5 łyżeczki
ziele angielskie 3 kulki
liść laurowy 2 szt.
Metoda:
Składniki przygotować. Papryki, czosnek, pieczarki i cukinię obrać. Paprykę i cukinię pokroić w kostkę ( jeżeli ma pestki to się ich pozbyć ). Pieczarki pokroić w plastry. Filety umyć, osuszyć i pokroić w kostkę, doprawić ostrą papryką. Pora drobno posiekać.
Na dużej i głębokiej patelni rozgrzać olej z pestek winogron. Wrzucić pora i posiekany czosnek. Chwilę smażyć.
Po chwili wrzucić papryki i pieczarki. Podsmażyć.
Zalać połową bulionu, dodać ziele angielskie i liście laurowe, i gotować na średnim ogniu, aż papryka lekko zmięknie.
Dodać filety i wymieszać.
Kiedy mięso będzie miękkie dodać cukinię. Zalać resztą bulionu i wymieszać.
Pomidory przelać do miski i zmiksować blenderem na gładką masę. Wlać do leczo, dodać przecier i wymieszać. Gotować ok,. 30-40 min., aż cukinia będzie miękka. Na koniec doprawić solą, pieprzem, cukrem brązowym oraz natką pietruszki.
MAKARONOWE DANIE Z WARZYWAMI I KURCZAKIEM- JEDNOGARNKOWE
Najlepsze danie w okresie jesieni. Jesienią mamy usmarkane nosy, kaszel, gorączki i zimno, ogólnie choroby ! Dlatego polecam jak najbardziej dania, które nas rozgrzewają, napełnią na długi czas i dostarczą mnóstwo energii i witamin, by nasz organizm walczył ze złą stroną jesieni.
Składniki:
makaron penne z mąki durum 3 szkl. (suchy)
filety z kurczaka 3 szt.
boczek parzony 150 gram
papryka słodka mielona 1.5 łyżka
cebula 1 szt
olej 2 łyżki + 2 łyżki
sól 3/4 łyżeczki
kalafior mały 1 szt.
brukselka 1 szkl.
marchew 2 szt.
liście lubczyka/ magi 4-5 szt.
bulion drobiowy 300 ml.
garść koperku do posypania
pieprz do smaku
Metoda:
Boczek kroimy w kosteczkę. Przyprawiamy papryką ( 1 łyżeczka ). Wrzucamy na rozgrzany olej w rondelku, po chwili dodajemy posiekaną cebule i smażymy, aż się zarumieni.
W tym czasie kurczaka kroimy w średnią kostkę. Przyprawiamy papryką ( 1 łyżka ) i solą.
Wrzucamy do dużego garnka z rozgrzanym olejem. Smażymy około 10 minut. Dodajemy skwarki z boczku z cebulą oraz obraną i pokrojoną w grube plastry marchew.
Makaron gotujemy według wskazówek na opakowaniu ( najlepiej na al dente, nie może być rozgotowany ). Przecedzamy i dodajemy do mięsa. Zalewamy bulionem i mieszamy. Kalafior dzielimy na małe różyczki i razem z brukselką gotujemy w parowarze 15 min. Następnie dodajemy do naszego dania. Mieszamy. Siekamy listki magi także dodajemy. Doprawiamy pieprzem. Na sam koniec posiekany koper.
WARKOCZ FRANCUSKI Z BROKUŁAMI, KURCZAKIEM I PIECZARKAMI
Uwielbiam ciasto francuskie, ponieważ jest chrupiące i mięciutkie. Można je jeść na ciepło i na zimno i to jest właśnie zaleta! Oprócz tego jest tanie i można je kupić, zamiast trudzić się samemu.
Z dodatkiem pysznego farszu smakują obłędnie ! Ja wykorzystałam do farszu brokuły, które są bardzo zdrowe i zawierają żelazo, pieczarki i soczystego kurczaka.
Składniki:
ciasto francuskie 2 op.
filet z kurczaka 2 szt.
sól i pieprz do oprószenia filetów
przyprawa do kurczaka 1 łyżeczka
pieczarki 5 szt.
brokuł 400 gram
ser żółty ok. 10 plastrów
jajko 1 szt.
sezam 1 łyżka
siemię lniane 1 łyżka
cebula biała 2 szt.
olej do smażenia
sól morska 1 szczypta (do pieczarek)
Metoda:
Kurczaka umyć, osuszyć i pokroić w kostkę. Przyprawić solą, pieprzem i przyprawą do kurczaka. Pieczarki obrać i pokroić w plastry. Cebulę obrać i drobno posiekać. Przyrumienić na oleju ze szczyptą soli. Dodać pieczarki, wlać trochę wody i dusić na małym ogniu, aż zmiękną i woda odparuje. Do pieczarek dodać przyprawione mięso. Wymieszać i dusić pod przykryciem, aż mięso się ugotuje. Brokuła ugotować ok. 5-7 min. Ciasto francuskie rozłożyć na pergaminie, na którym będziemy piec. Ponacinać po bokach wzdłuż w stronę środka, ale tak byśmy mogli ułożyć farsz. Na cieście układamy kilka plastrów sera. Na to brokuł i pieczarki z mięsem. Zwijamy warkocza, na przemian boki układamy do środka. Gotowy warkocz posmarować rozkłóconym jajkiem i posypać sezamem oraz lnem. Wstawić do nagrzanego piekarnika do 170 na ok. 25-30 min.
KOLOROWE SZASZŁYKI DROBIOWE W MARYNACIE LIMONKOWO ZIOŁOWEJ
Takie szaszłyki są bardzo kolorowe, co powoduje, że chce się je jeść już samymi oczami.
Doskonała marynata. Dzięki niej mięso jest kruche ale i soczyste. Wystarczy chwila na grillu i szaszłyki gotowe. Wyczuwalna jest limonka i zioła, co nadaje orzeźwiającego i oryginalnego smaku.
Składniki:
filet drobiowy 4 szt.
papryka żółta 1 szt.
papryka czerwona 1 szt.
papryka pomarańczowa 1 szt.
cebula 2 szt.
pieczarki duże 3 szt.
limetka 2 szt.
Marynata:
sok z 1 limonki
oregano 1 łyżeczka
sól 1 łyżeczka
oliwa z oliwek 2 łyżki
czosnek 2 ząbki
suszona natka pietruszki 1 łyżka
pieprz 1/2 łyżeczki
zioła prowansalskie 1 łyżeczka
miód 1 łyżeczka
Metoda:
Filety umyć, osuszyć. Pokroić w grubą kostkę. Przygotować marynatę. Czosnek drobno posiekać i wszystko razem wymieszać. Mięso wymieszać z marynatą i odstawić do lodówki na 1 godzinę. Pieczarki obraz i pokroić w grube plastry. Papryki umyć i pokroić w plastry a następnie w mniejsze części. Cebulę obrać i pokroić na 4 części, oddzielić plastry. Limonki pokroić w plastry. Na wykałaczki po nakłuwać filet ->cebula->pieczarka->papryka->filet-> limonka itd. Grilla nagrzać a następnie ułożyć szaszłyki. Obracać co kilka minut, aby z każdej strony się upiekły. Szaszłyki można również upiec w piekarniku.
BIGOS Z MŁODEJ KAPUSTY Z POWIDŁAMI I CYTRYNĄ
Najlepszy bigos to właśnie z młodej kapusty, który uzupełniają dodatki takie jak kiełbasa czy boczek. Jednak można też bez dodatków. Ja przygotowałam bigos z kiełbasą z dodatkiem cytryny i powideł śliwkowych. Te dodatki nadają wyjątkowy smak. Jest świetny ! Idealny dodatek do obiadu, do młodych ziemniaków. Ja lubię jeść z samym chlebem.
Taki bigos to także fajne danie na imprezy, za równo domowe jak i te na dworze przy grillu. 
Składniki:
młoda kapusta 1 i 1/2 główki
przecier 2 łyżki
powidła śliwkowe 2 łyżki
sok z cytryny 2 łyzki
sól, pieprz do smaku
kostka rosołowa 2 szt.
kiełbasa zwyczajna lub inna np. śląska 2 pętka
woda 2 szkl. + 1 szkl.
przyprawa do bigosu do smaku
koperek 1 pęczek
marchew 1 szt.
olej do smażenia
ziele angielskie 2 kulki
liść laurowy 2 szt.
Metoda:
Kapustę poszatkować i umieścić w dużym garze. Marchew obraz i zetrzeć na tartce o grubych oczkach. Dodać do kapusty. Zalać wodą ( 2 szkl. ). Gotować na średnim ogniu. Kiedy kapusta zacznie robić się miękka wodę - sok odlać. Wlać czystą wodę (1 szkl. ). Kiełbasę pokroić w kostkę i wrzucić na patelnię z rozgrzanym olejem. Przysmażyć na złoty kolor. Dodać do kapusty wraz z olejem ( wtedy bigos nie będzie jałowy ). Do bigosu dodać kostki rosołowe. Wymieszać do rozpuszczenia. Dodać powidła, przecier, sok z cytryny, ziele angielskie i liść laurowy. Doprawić pieprzem i przyprawą do bigosu. Gotować na małym ogniu. Na sam koniec dodać posiekany koperek. Wymieszać i odstawić.
MIX SAŁAT Z LISTKAMI MŁODEGO BURACZKA Z GRILLOWANYM KURCZAKIEM I SEREM BAŁKAŃSKIM
Jest to mój ulubiony zestaw sałat z dodatkiem listków buraczków. Jest to bardzo zdrowa, aromatyczna, lekkostrawna, a przede wszystkim syta sałatka. Zawiera samo zdrowie.
Składniki:
mieszanka świeżych sałat 1 op. ( u mnie to 85 gram )
botwina liście 2 garści świeżych, małych listków- do 10 cm.
filet z kurczaka 2 szt.
pestki dyni 1 garść
orzechy laskowe 1 garść (siekane)
sól i pieprz do smaku
pomidor 1 duża szt.
ser typu bałkański 100 gram
olej z suszonymi pomidorami i czosnkiem 3 łyżki
sok z cytryny 1 łyżeczka
Marynata:
oliwa 2 łyżki
sól czosnkowa 1 łyżeczka
zioła prowansalskie 2 łyżki
ząbek czosnku 1 szt.
pieprz 1/3 łyżeczki
Metoda:
Filety umyć, osuszyć i przekroić wzdłuż na pół. Umieścić w naczyniu i wlać oliwę, dodać przeciśnięty czosnek, sól, pieprz i zioła prowansalskie. Dokładnie wymieszać i odstawić do lodówki na 1 h.
W dużej misie umieścić przepłukane wodą sałaty wraz z liśćmi buraczków. Ser pokroić w małą kostkę i wrzucić do sałat. Pomidora umyć i pokroić w kostkę. Dodać do sałat. Całość polewamy olejem z suszonymi pomidorami i czosnkiem. Doprawić solą i pieprzem. Można wymieszać, ale nie trzeba.
Filety ułożyć na rozgrzanej patelni grillowej lub grillu elektrycznym. Grillować na małym ogniu na złocisty kolor z obu stron. Gotowego kurczaka pokroić w plastry i ułożyć na sałatce. Posypać posiekanymi orzechami i pestkami dyni. Skropić cytryną.
LEKKA ZUPA WARZYWNA
Zupa małokaloryczna ale pożywna i smaczna.
Składniki:
woda - 2.5 l.
ziemniaki - 4-5 szt.
warzywa mrożone( brokuł, kalafior, marchew) - 1 opakowanie
śmietana kwaśna - 1.5 łyżki
kostka rosołowa - 1 szt.
sól morska - 1 łyżeczka
pieprz czarny mielony - do smaku
warzywa suszone - 2 łyżki
koper świeży - 1 łyżka
kucharek- do smaku
Metoda:
Ziemniaki obrać, umyć i pokroić w kostkę. Wrzucić do garnka i zalać wodą. Wstawić na gaz. Dodać łyżeczkę soli i warzywa suszone.
Po 20 min. dodać warzywa mrożone i kostkę rosołową. Gotować aż warzywa zmiękną (ale się nie rozgotują).
Zupę doprawić do smaku zdjąć z gazu oraz dodać zahartowaną śmietanę. Wymieszać. Na koniec posypać koperkiem.
TARTA WARZYWNA
Tarta jest wyśmienita, bardzo kolorowa. Jednak nic nie opisze tego jak smakuje. Jest nieziemska. Warzywa, kurczak, chrupiące ciasto i ten sos, który tworzy smaczną skorupkę.
Składniki
Ciasto
mąka - 300 gram
jajko - 1 szt.
żółtka - 2 szt.
masło - 1/2 kostki
woda zimna - 1 łyżka
sól - 1 szczypta
Farsz
warzywa mrożone - 1 opakowanie
brukselka - 8 szt.
cebula biała - 1 szt.
pieczarki - 2 szt.
filet z kurczaka - 2 szt.
sól - 1 łyżeczka
Kucharek - uniwersalna - 1 łyżeczka
papryka słodka mielona - 1 łyżeczka
natka pietruszki - 1 łyżka
pieprz czarny mielony - 1 szczypta
woda - 50 ml.
Sos
jajko - 1 szt.
jogurt naturalny - 5 łyżek
mozzarella - 2 szt.
Metoda:
Ciasto: Mąkę przesiać. Dodać pozostałe składniki i zagnieść ciasto. Wstawić do lodówki na czas przygotowania farszu. Farsz: Warzywa odmrozić w mikrofali. Przyprawić kucharkiem.. Dodać cebulę, pieczarki i brukselkę. Dusic pod przykryciem kilkanaście minut ( mają być pół miękkie ). Fileta umyć, osuszyć i pokroić w grubą kostkę. Przyprawić solą, papryką, pieprzem. Posypać natką pietruszki. Dodać do warzyw. Dodać wodę i tak długo gotować, aż woda całkowicie wyparuje. Ciasto rozwałkować na kształt formy do tarty. Formę wysmarować masłem i obsypać mąką. Ciasto wyłożyć. Po nakłuwać widelcem. Wstawić do nagrzanego piekarnika do 180 stopni na 10 min. Po tym czasie wyciągnąć i wyłożyć farsz. Wstawić ponownie do piekarnika na 10 min. Sos: Jajko rozbełtać z jogurtem. Mozzarelle pokroić w kostkę i dodać do jajka z jogurtem. Wylać na tartę warzywno mięsną. Piec jeszcze ok. 20 min. w 200 stopniach.
